Şok ve Bayılmada İlkyardım

ŞOK

Çeşitli sebeplere bağlı olarak kan dolaşımının giderek azalması ve kaybolmasına şok denir.

 

Şokun Sebepleri:

·         Ani korku ve heyecan

·         Aşırı kanama

·         Ağır yaralanmalar

·         Geniş ve derin yanıklar

·         Aşırı kusma ve ishal

·         Sıvı kaybı

·         Aşırı terleme

·         Şiddetli ağrı

Şokun Belirtileri:

·         Vücut ısısının düşmesi ve titreme

·         Solunum ve nabız sayısının artması

·         Solunum ve nabız zor hissedilir (zayıflar)

·         Bulantı ve kusma

·         Huzursuzluk ve endişe

·         Susama hissi, soğuk ve nemli deri.

 

İlkyardım:

·         Soluk yolu açıklığı sağlanır.

·         Solunumu durmuşsa suni solunum yapılır.

·         Sıkı elbiseler gevşetilir.

·         Vücut ısısını korunur, kazazede sıcak tutulur.

·         Şoka girenlere şok pozisyonu verilir.

 

Şok Pozisyonu:

·         Kazazede düz ve sert bir yerde sırt üstü yatırılır.

·         Ayaklar yukarıya kaldırılır, üstü örtülür, baş yana çevrilir.

·         Üstünü örtmekle vücut sıcaklığı korunur, başını yana çevirmekle dilin solunum yolunu tıkaması ve kusma olursa akciğerlere kaçması önlenmiş olur.

·         Kesinlikle yiyecek ve içecek verilmemelidir.

 

BAYILMA

Kan dolaşımının yetersizliği nedeniyle beyne giden oksijen miktarının azalması sonucu geçici olarak oluşan bilinç kaybına denir.

 

Bayılma Sebepleri:

o   Ani damar genişlemesi,

o   Beyne giden kan miktarının azalması,

o   Kan şekerinin düşmesi,

o   Açlık, -Kan basıncının düşmesi,

o   Beklenmedik bir olay veya herhangi bir şeyle karşılaşma,

o   Aşırı sevinç ya da üzüntü,

o   Uzun süre havasız ve kapalı ortamda bulunma vb. olabilir.

 

Bayılma Belirtileri:

o   Ciltte soğuk terleme, nemli deri,

o   Bulantı, kusma,

o   Ani oluşan bilinç kaybı ve yere düşme,

o   Dolaşımın zayıflaması,

o   Zayıf nabız,

o   Yüzde sararma,

o   Vücut ısısının düşmesi,

o   Bayılma sırasında hareket sisteminin faaliyeti durur.

 

İlkyardım:

o   Kişiye şok pozisyonu uygulanır,

o   Açık serin havaya alınır,

o   Giysileri gevşetilir,

o   Kişi kendine geldikten sonra oturtulmalı ve gerekiyorsa sağlık kuruluşuna sevk edilmelidir.

 

 

KOMA

Hastanın çevreyi tanımayacak kadar algılama özelliğinin kaybolmasına denir.

 

Komanın Sebepleri:

o   Baş yaralanmaları,

o   Yüksek ateş,

o   Zehirlenmeler,

o   Şiddetli kanamalara bağlı şok,

o   Beyin damarlarında tıkanıklık,

o   Beyin zarı iltihabı.

 

Komanın Belirtileri

o   Derin uyku hali,

o   Uyarılara cevap vermemek,

o   Genel olarak refleksler kaybolmuştur.

  İlkyardım:

o   Soluk yolu açıklığı sağlanır.

o   Solunumu durmuşsa suni solunum yapılır.

o   Sıkı elbiseler gevşetilir.

o   Yan yatış pozisyonu veya yüz üstü pozisyon (koma pozisyonu) verilir.

o   Kazazedeye sıvı gıdalar ağızdan verilmez.